Er is een groot verschil tussen Europa en de rest van de wereld als het gaat om de acceptatie van evolutie onder christenen. Dat schrijft David Wilson van de University of Newcastle in Callaghan, Australië, in het november/decembernummer van Evolution & Development. Full-text is alleen beschikbaar voor abonnees, een nieuwsbericht is hier te vinden.
Wilson hield een internet-enquête die door 4300 christenen, agnosten, atheïsten en overigen is ingevuld. In totaal geloofde 60 procent van alle christenen in schepping (als ik het goed lees gedefinieerd als ‘God schiep het leven zoals het er nu ongeveer uit ziet). Bovendien was 87 procent van de christenen absoluut zeker van hun overtuiging (atheïsten en agnosten waren veel minder zeker, echte twijfelaars en vermoedelijk proud of it 😉 ).
De belangrijkste redenen voor christenen om evolutie af te wijzen lag in hun ‘religious doctrine’, en niet in de feiten. Dat is een belangrijke (maar niet al te schokkende) conclusie. Het laat weer eens zien dat meer informatie over evolutie de acceptatie onder gelovigen niet zal doen toenemen. Het is de theologische inbedding.
In dat verband is de plek van theïstische evolutie in dit onderzoek ook interessant. Wereldwijd noemt ongeveer een derde van de christenen zich ’theïstisch evolutionist’, in Europa gaat het om ongeveer de helft. Zo’n twintig procent van de Europese christenen gaat voor puur naturalistische evolutie, en een kwart is creationist.
Het verschil tussen naturalistische evolutie en theïstische evolutie onder christenen is mij overigens niet duidelijk. Ik denk dat evolutie volgens naturalistische principes verloopt, geloof niet zozeer in Goddelijk ingrijpen maar veel eerder in Goddelijke voorzienigheid om de uitkomst van het proces te verklaren, maar ben wel ‘TE’.
Overigens, in de VS is volgens dit onderzoek zo’n 60 procent van de christenen creationist. Het land verschilt daarmee nauwelijks van de rest van de wereld – met uitzondering van Europa dus. Ik heb het gevoel dat al deze cijfers (die ik aflees uit een taartdiagram dus heel nauwkeurig zijn ze niet) wel wat afwijken van eerdere onderzoeken. Het verschil tussen Europa en de VS heb ik volgens mij nog niet eerder zo duidelijk gezien.
De conclusie van Wilson:
“Innovative strategies may be required to communicate science
effectively to this population. The scientific and pedagogical
communities need to understand the cognitive and spiritual
trauma that confronts such conservative Christians (Couzin
2008). Demonstrating how Christian doctrine and worldviews
can be reconciled with an understanding of evolutionary
science (e.g., through theistic evolution; Collins 2006) may be
a practical way of educating certain population groups to
accept scientific evidence.”
Beetje wollig opgeschreven, maar ja, het is dan ook een echte wetenschappelijke publicatie. Niet heel schokkend, wel goed om weer eens te lezen.
René,
Jij schrijft: “Het verschil tussen naturalistische evolutie en theïstische evolutie onder christenen is mij overigens niet duidelijk.”
Het punt zit hem in de wijze van denken over Gods handelen. Volgens theïstische evolutie maakt God gebruik van natuurlijke oorzaken om de evolutie te sturen. Of in Thomistische termen: God als “eerste oorzaak” maakt gebruik van “tweede oorzaken” om zijn doel te bereiken. Natuurlijke oorzaken zijn dus instrumenteel voor God. Bij naturalistische evolutie zit er überhaupt geen sturing achter.
Zoals jij je eigen visie omschrijft ben je dus echt een theïstische evolutie-denker. God handelt voor jou voortdurend door de natuurlijke orde (en grijpt dus niet af en toe in). Evolutie vindt dus plaats door natuurlijke oorzaken, maar daarachter zit toch een sturende Geest. Het deel achter de komma kan een naturalist niet nazeggen, de rest wel.
Nog even aanvullend op de vorige post: ik denk dus dat christenen die zeggen naturalistische evolutie te accepteren van mening zijn dat evolutietheorie en christelijk geloof twee verschillende genres, perspectieven, etc. zijn die niet direct iets met elkaar te maken hebben. Sommige daarvan zullen dus boedelscheidingsdenkers zijn. Theïstische evolutie is toch meer een vorm van synthese-denken.
@ Taede, ik denk dat het inderdaad zoiets is. Wilson schrijft “In Europe (..) over 70% of Christians accept evolution (either purely naturalistic or guided by God).”
Door dat laatste leek de TE definitie wat richting Intelligent Design te gaan, maar jouw verklaring past beter. Dank!
@Taede @René
Het verschil tussen theïstische evolutie en naturalistische evolutie blijft in het artikel in het vage. Als je naar de vragenlijst kijkt, zie je dat het door de auteur niet duidelijk is gedefinieerd. Je kan kiezen uit (1) ‘evolution without any supernatural force/being’, en uit: (2) evolution as ’the way in which God brougth the universe and life into existence’ en tenslotte voor (3) creationisme. Tsja, ondervraagden zullen bij 1 en 2 zo hun eigen gedachten gehad hebben. Je ziet dat buiten Europa bijna geen enkele Christen voor optie (1) gekozen heeft, waarschijnlijk omdat ze daarbij een god-loos universum voor zich zien. Veel Europese Christenen hebben bij optie (1) waarschijnlijk eerder gedacht aan een god-loze wetenschap, die prima te combineren is het met geloof. Verder zal er verwarring geweest zijn over de vraag of (2) nu op ID slaat, of op een vorm van TE, die ook René voorstaat. Mensen die zichzelf als theïstisch evolutionist zien, zullen dus soms voor 1, soms voor 2 gekozen hebben. Kortom, het onderzoek rammelt. Komt nog bij dat ik als cultuurhistoricus betwijfel of het wel zo zinvol is alle Europese landen op een hoop te gooien. En hetzelfde geldt voor bijv. Canada, de VS en Mexico. Er bestaan vanzelfsprekend grote verschillen tussen die landen, en als je echt zicht wilt krijgen op de oorzaken van de spreiding van deze ideeën, moet je juist inzoomen op die culture verschillen.