Het is een kenmerk van het internet: je kunt het zo gek niet bedenken, of er bestaat een site die er tegen is. Het is relatief eenvoudig een site te bouwen om je punt te maken. Dus toen een poosje geleden BioLogos online kwam, waarop Francis Collins met enkele geestverwanten schrijft over het idee dat God het leven via evolutie kan hebben geschapen, kon het Discovery Institute (de Amerikaanse denktank achter ‘Intelligent Design’) de verleiding niet weerstaan.
Sinds een paar weken is ‘Faith + Evolution’ online, een site die het ID-standpunt verdedigt en theïstische evolutie (een term die ik nog steeds niet goed vind, maar ik gebruik ‘m hier toch maar even) aanvalt.
Het is natuurlijke een beetje een spagaat, want ID is volgens de aanhangers geen vorm van creationisme en heeft dus helemaal niets met religie te maken. Dus wanneer je vanuit een ID-standpunt de geloof/wetenschap discussie wilt aangaan, is dat ietwat lastig. Dit blijkt bijvoorbeeld uit deze bijdrage, waarin Karl Giberson (een van de mensen achter BioLogos) wordt aangevallen op zijn ideeën rond de zondeval en het kwaad in de wereld.
“Many prominent theistic evolutionists repudiate the idea that human beings were created good and then fell into sin through a voluntary act of disobedience”, staat er te lezen. Maar, vraag je je dan af, hoe zit het met ID’ers? Wat denken die van de zondeval. Gelukkig staat er ook iets over op de site: ‘Can intelligent design explain the origin of evil?’. Dit verwijst naar een stuk op een andere site, waar eerst beweerd wordt, dat ID niet over zonde gaat, maar over ontwerp. “Questions about evil and about the nature of the designer are separate questions”, staat er bijvoorbeeld. En dan:
“The Fall of Man, according to Christian Scriptures, affected not just human beings but all of creation. The Apostle Paul wrote that all of creation is groaning as in pains of childbirth. That means that while the world is still God’s good creation, it’s not the way it’s supposed to be.
By looking carefully, we might be able to distinguish the original design behind its degraded condition. For instance, some design theorists have suggested that many bacteria that kill us or make us sick might have gotten that way by mutation. They might have been harmless or helpful to humans in their original form. Or maybe we have become more susceptible to them.”
Aha. Bacteriën zijn ziekteverwekkend of zelfs dodelijk geworden door mutatie. En blijkbaar – de tekst is hier niet heel duidelijk – zou dit het gevolg van de zondeval zijn. Nu is aanpassing door mutatie een aardige definitie van evolutie, dus evolutie is hier blijkbaar het vehikel van de zondeval.
Maar ik zie niet in hoe dit een beter antwoord is op het probleem van het lijden en de zondeval dan theïstische evolutie. Het grootste verschil is, dat de auteur van dit artikel alle slechte mutaties blijkbaar na de zondeval plaatst. Dat geeft een enorm wetenschappelijk probleem, want er zijn geen aanwijzingen dat mutaties een recent fenomeen zijn. Hier blijkt ID dus toch weer een vorm van creationisme te zijn.
Faith + Evolution geeft hier dus geen antwoorden, het handelt in verdachtmakingen. Giberson gelooft niet in de zondeval, Giberson is TE en zit achter BioLogos, dus heel BioLogos is verdacht. De makers van de site lijken er op te gokken dat de lezers niet in de gaten hebben dat de standpunten van het Discovery Institute theologisch minstens net zo problematisch zijn, en wetenschappelijk een stuk minder overtuigend, als die van BioLogos.
René, jij schrijft: …theïstische evolutie (een term die ik nog steeds niet goed vind, maar ik gebruik ‘m hier toch maar even)….
Tijdens de summerschool in Venetië een paar weken geleden zei Giberson expliciet dat de Biologos-site een resource-site moet zijn voor theïstische evolutie. Je moet er t.z.t. alles over TE kunnen vinden. Giberson en Collins positioneren zichzelf dus uitdrukkelijk binnen het kader van theïstische evolutie. Daarom is je gebruik van de term in dit artikel niets om je over te schamen.
René, waarom vind jij de term niet goed? Om dezelfde reden(en) als Taede? Of heb je andere bedenkingen? Ik ben benieuwd.
Francis Collins gaat in ‘De taal van God’ in op de term, en zegt er onder meer over: “Dat je je geloof in God onderbrengt in een bijvoegelijk naamwoord doet vermoeden dat je er een ondergeschikt belang aan toekent, met de belangrijkste nadruk op het zelfstandige naamwoord, namelijk ‘evolutie’.” (blz 172-173) Daarom komt hij tot ‘BioLogos’.
Dat is één reden. Daarnaast wordt TE een hokje waarin je iemand eenvoudig kunt wegzetten. De volgende stap is, dat hokje verdacht maken (voor zover dat al niet gebeurt door de term ‘evolutie’) en voila, je hebt een prima reden om niet meer te hoeven nadenken.
Zodra ik zeg ‘Hallo, ik ben theïstisch evolutionist’ zijn de meningen al gevormd. Als ik mijzelf wil karakteriseren ben ik christen, evangelisch en ik denk dat evolutie de manier is waarop God het leven op aarde heeft geschapen.
Ik hoop later deze week – n.a.v. een recensie van het nieuwe boek van Taede – nog op deze materie terug te komen!
Ik ben ontzettend benieuwd. De week is bijna om ;).
En het was me een drukke week! Een van m’n kinderen zit in groep 8, dus die is deze week van school gegaan. Afscheidsmusical, dagje in de kano op het Leekstermeer met papa, en nog zo wat. Maar: toch snel nog even iets getikt, dus deze deadline heb ik gehaald…