Vanochtend kreeg ik al een mailtje over dit onderwerp, naar aanleiding van dit stuk op de BBC website. En later vandaag verscheen hetzelfde verhaal op Nu.nl, nu met de aandachttrekkende kop ‘Evolutietheorie Darwin klopt niet’.
Zoals wel vaker dekt de kop de lading niet. Volgens de nieuwsberichten is competitie, de ‘survival of the fittest’, niet de drijvende kracht achter evolutie. Het is de beschikbaarheid van ruimte die het ontstaan van nieuwe soorten bevordert.Het bericht is gebaseerd op een publicatie in Biology Letters. (Alleen het abstract is voor iedereen te bekijken.) De cruciale zin is – voor zover ik het kan zien – de laatste: “These groups have driven ecological diversity by expansion and contraction of occupied ecospace, rather than by direct competition within existing ecospace and each group has used ecospace at a greater rate than their predecessors.”
Kortom: ecologische ruimte is de motor achter diversificatie en soortvorming, niet de directe strijd om het bestaan.
Hier valt wel het een en ander over te zeggen. Allereerst, laat deze publicatie zien dat de evolutietheorie van Darwin niet klopt? Geenszins. Het artikel gaat over wat evolutie drijft. Niet over de vraag, of evolutie al dan niet klopt.
De BBC voegt er nog aan toe “Findings question the old adage of “nature red in tooth and claw”. Nu had dit citaat oorspronkelijk helemaal niets te maken met Darwin, het komt uit een gedicht van Lord Tennyson. Maar evolutie wordt al decennia vooral gezien als een verschuiving van genfrequenties, niet zozeer als twee soorten die een strijd tot de dood met elkaar uitvechten. Uitsterven is veelal betrekkelijk pijnloos, gewoon een kwestie van minder nakomelingen voortbrengen dan er volwassen dieren sterven.
Ik heb het wetenschappelijke artikel zelf nog niet gelezen. De claims die in de nieuwsberichten worden gemaakt, lijken me nogal ver gaan. De laatste alinea van het BBC-artikel nuanceert het ook aardig. Een commentator stelt dat er wel degelijk competitie is tussen soorten. Anders hadden de dinosauriërs de zoogdieren er niet zo lang onder kunnen houden.
Het nieuws van deze studie is dus dat niche-ruimte een motor is achter soortvorming. Misschien dat een ter zake deskundige lezer van deze blog mij kan vertellen of dit echt nieuw is. Het klinkt nogal voor de hand liggend – maar dat is wel vaker zo bij wetenschappelijke vondsten. Er lijkt me nog voldoende ruimte voor competitie tussen soorten in het evolutionaire plaatje.
Wat mij betreft is dit weer een voorbeeld van op maximaal effect gerichte journalistiek. Daar ben ik sowieso niet zo van gecharmeerd, maar met alle herrie rond evolutie en schoolboeken is ‘Evolutietheorie Darwin klopt niet’ een wat ongelukkige – want onjuiste – insteek.
Nieuwe analyse op de grote hoeveelheid nu beschikbaar fossiel materiaal. Het artikel neemt de moeite voor de hand liggende patronen nu eens statistisch goed uit te werken. Het nieuwe is de kwantificatie van beschikbare niches, en een afschatting wat de totaal mogelijke diversiteit zou zijn.
Aan idee is het oude koek: de radiatie van de zoogdieren in de grote beesten niche is het gevolg van het uitsterven van de dino’s, niet de oorzaak: de zoogdieren hebben de dino’s er niet uitgeconcurreerd. Dat is standaard. Ook op kleinere schaal zie je dit vaak bij de fossielen; maar niet altijd, tenminste, de fauna vervanging in Zuid-Amerika wordt wel voor een groot deel aan concurrentie toegeschreven. Maar de radiatie van apen, wasbeerfamilie beesten, vosachtigen en katten in Zuid-Amerika is weer een kwestie van open niche.
Interessant voor de vorige post is het volgende citaat uit dit artikel:
(ii) Intense collecting and description of tetrapod fossils over the past 150 years has not yielded any major surprises: fossil vertebrates more often fill gaps rather than create gaps. (iii) Molecular phylogenies show good congruence with the fossil record, suggesting that not many key fossils are missing and that the fossil record of tetrapods is of comparable quality to that of fishes or of echinoderms
En hier nog een recent stukje over competitie:
http://www.eurekalert.org/pub_releases/2010-08/ru-ews082510.php
Er staat een verslag van het artikel en de hype op:
http://whyevolutionistrue.wordpress.com/2010/08/26/darwin-wrong%e2%80%94again/#comments
BBC lijkt de boosdoener. Voor veel kranten is de BBC de enige wetenschapsbron.