In het nieuwe nummer van Theologia Reformata (dat, zo moet ik erkennen, niet dagelijks op mijn bureau ligt) is een themanumer over schepping en evolutie. Het is een theologisch blad dat – als ik het goed heb – komt uit de Gereformeerde Bond.
Zowel het ND als het RD hebben er vandaag een artikel over. De verschillende auteurs houden er verschilende meningen over na, maar wat opvalt is dat het een open debat is. Mart-Jan Paul (CHE) verdedigt een stelling die grofweg neerkomt op het jonge aarde creationisme, maar iemand als Henk van den Belt (Universiteit Utrecht) stelt dat deze visie juist niet gereformeerd is. Het stamt af van een twintigste eeuws Amerikaans fundamentalisme, betoogt hij.Verder bijdragen van onder meer Gijsbert van den Brink, Koert van Bekkum en Gert Kwakkel. Die laatste heb ik twee keer een boeiende lezing horen houden in Zwolle-Berkum, waarin hij zowel het jonge aarde creationisme als evolutionair creationisme (ik ga proberen deze term te pushen in plaats van theïstische evolutie) bekritiseerde.
Voor de liefhebbers ongetwijfeld een mooi nummer. Wat mij betreft vind ik vooral het feit dat er een vergaande en open discussie is over dit onderwerp al fantastisch.
René,
Je schrijft: “evolutionair creationisme (ik ga proberen deze term te pushen in plaats van theïstische evolutie)”
Waarom? Creationisme is zo’n beladen term, waarom zou je die willen introduceren als synoniem voor theïstische evolutie? Tenzij je natuurlijk vindt dat theïstische evolutie gewoon een variant is van creationisme. In dat geval heb je jonge-aarde creationisme, oude-aarde creationisme en evolutionair creationisme. Is een dergelijke continuïteit wat jij voor ogen hebt?
De gedachte er achter (die niet van mij is), is dat bij theïstische evolutie de term ‘evolutie’ leidend is. Het theïsme is een sausje over de evolutie. Evolutionair creationisme keert dat om. Liefst zou ik beide termen gelijkwaardig willen zien, maar daar is nog nooit iemand in geslaagd. Iemand als Francis Collins heeft BioLogos geprobeerd. Leuke website, maar als term…mwah.
Als ik mijzelf beschrijf is mijn geloof veel belangrijker dan de wetenschap. Geloof raakt veel meer aspecten van mijn leven op een directe manier. Daarmee diskwalificeer ik de wetenschap zeker niet! Ook dat rechtvaardigt de omkering.
En tot slot: ik richt mij in het algemeen op een gelovig publiek. Dan is het simpelweg handiger en minder bedreigend dit te doen als evolutionair creationist.
Overigens: ik probeer de term gewoon uit. Ik heb ‘m onlangs in het ND gebruikt, toen ik daar ‘overtuigd evolutionist’ was genoemd. Maar misschien bevalt het niet en ga ik toch weer terug naar TE (een term die ik in m’n boek overigens compleet heb vermeden, met opzet, vanwege eerstgenoemde probleem).
Dat creationist een wat slechte naam heeft, neem ik op de koop toe. Evolutionist klinkt trouwens ook niet echt gezellig 😉
René,
Verschil is wel dat de Amerikanen die dit hebben bedacht de term ‘evolutionary creation’ gebruiken ipv ‘evolutionary creationism’. Dit doet men bewust omdat creationisme als stroming veel meer en anders is dan sec het geloof in schepping. Zou bijv. ‘evolutionair scheppingsgeloof’ o.i.d. daarom dan ook niet beter zijn dan ‘evolutionair creationisme’?
Ha Marnix, lekker warm daar?
Evolutionair scheppingsgeloof – daar zit wat in, maar op de een of andere manier ‘bekt’ het niet… Da’s mijn eerste reactie, althans.
Hoewel ik ‘evolutionair scheppingsgeloof’ als vertaling van ‘evolutionary creation’ beter vind dan ‘evolutionair creationisme’, heeft de term ‘evolutionair scheppingsgeloof’ de grote handicap van ambiguïteit, die de Amerikaanse pendant veel minder heeft. Bij ‘evolutionair scheppingsgeloof’ is het namelijk de vraag waar ‘evolutionair’ op slaat: is het scheppingsgeloof zelf in ontwikkeling, of gaat het om de schepping die in evolutie is? Het gaat natuurlijk om dat laatste, maar dat wordt in de Amerikaanse term duidelijker dan in de Nederlandse tegenhanger. Overigens vind ik ook de term ‘BioLogos’ volledig mislukt.
Ikzelf weiger eigenlijk stelselmatig iedere categorisering. Dat mensen je in een hokje willen stoppen, is hun probleem, dunkt me. Je moet er niet een probleem van maken door krampachtig naar een term te gaan zoeken die de lading dekt. Je hebt je positie helder in je boek uiteengezet, dat moet toch voldoende zijn?
@ Taede, op zich helemaal mee eens, als gezegd, ik gebruik de term TE niet in mijn boek. Maar af en toe is een label toch nodig, bemerk ik. Met alle nadelen van dien, dat wel.
Dag René,
binnenkort verschijnt ook (eindelijk) het boekje met ‘Bavincklezingen 2009: Botsen over het begin’. Het schijnt al ergens bij het ND rond te slingeren. Voor mijn bijdrage met een historisch overzicht, zie alvast mijn website: http://www.few.vu.nl/~flipse/publicaties/Flipse_Bavincklezing2009_Botsen.pdf
De hoofdstukken in het boekje sluiten volgens mij mooi aan bij de ‘open’ discussie die ook geprobeerd wordt op te starten in Theologia Reformata.
Als ik presentexemplaren krijg, kan ik je er wel een toesturen.
groet, Ab
Ab,
In mijn artikel in Oomen & Smedes (red.), “Evolutie, cultuur en religie: Perspectieven vanuit biologie en theologie” verwijs ik ook naar jouw artikel, wat ik een sterk artikel vind. Ik kan echter op internet niets vinden over dat boekje. Kun je mij de volledige referenties van het boekje toesturen wanneer het verschenen is?
Hoi Taede,
Het boekje heeft (veel te) lang op zich laten wachten. Het was een gelegenheidswerkje dat mooi in het Darwinjaar paste, maar dat is alweer een jaar voorbij…
Niettemin is het nu eindelijk uit, en biedt het mogelijk dees of geen nog wat lering of vermaak. De pdf die nu op mijn website staat, is in de definitieve vormgeving. Daar vind je ook de gegevens over het boekje (en de inleiding). Ik heb de andere verhalen nog niet gelezen, maar het idee van de lezingen was om verschillende posities die in zogenoemde orthodox-protestantse kringen (zeg: ND-lezers) worden verdedigd, aandacht te geven: ‘schepping-door-evolutie’ door Ard Louis, een genuanceerd creationistisch verhaal door Evert van der Heide, en de Werdegang van voormalig creationist Willem Ouweneel. Dit alles voorafgegaan door mijn historische inleiding om de huidige posities te kunnen plaatsen.
Ik werk overigens aan een veel uitgebreider Engelstalig artikel over deze thematiek. Komt na publicatie wel op mijn site.
Ik moet jouw artikel nog lezen. Ben benieuwd, maar is er nog niet van gekomen.
Groet, Ab
Hoi Ab,
Als ik het ISBN-nummer van het boekje uit jouw PDF in google of op Bol.com invul, krijg ik niks. Ook zoeken op titel en redacteuren levert niets op (behalve links naar jouw website en naar het dossier van het Nederlands Dagblad). Ik heb dus geen idee hoe ik aan dat boekje kan komen. Heb jij een adres waar ik het kan bestellen?
Taede, ik neem aan dat het binnenkort op de site van het HDC van de VU staat. Zie:
http://www.hdc.vu.nl/nl/publieksactiviteiten/bavinck/index.asp
Daar kun je het ook bestellen.
Zo niet, dan ga ik er wel achteraan.